آکاپلا یا “آکاپلا سینگینگ” یک سبک خاص از خوانندگی بدون همراهی هیچ ساز موسیقی دیگری است. در واقع، در آکاپلا، تمامی صداها و هارمونیها توسط گروهی از خوانندگان با استفاده از صدای بدن و آواهای طبیعی تولید میشوند. این سبک موسیقی بر اساس هارمونیها و انطباق صداها استوار است و بدون استفاده از هیچ سازی مانند پیانو یا گیتار اجرا میشود.
در گروههای آکاپلا، معمولاً چندین خواننده با هم ترکیب صداها و هارمونیها را اجرا میکنند. این گروهها میتوانند از چند نفر تا چندین ده نفر تشکیل شوند و به صورت یکجا یا در قالب اصناف صدا اجرا کنند. گروههای آکاپلا معمولاً به صورت تنظیم شده اجرا میشوند و هماهنگی بین اعضا برای تولید هارمونیهای صحیح بسیار مهم است.
آکاپلا میتواند در سبکهای موسیقی مختلفی اجرا شود، از جمله موسیقی کلاسیک، پاپ، جاز، فولک، راک و سایر سبکهای موسیقی. این سبک موسیقی با توجه به تخصص و ذوق گروهها، میتواند به شکلهای متنوعی اجرا شود، از جمله تنظیم مجدد قطعات معروف، اجرای قطعات خاص و نوآورانه، و یا ایجاد قطعات جدید برای اجرا.
آکاپلا یکی از محبوبترین سبکهای موسیقی گروهی است که توانسته در سراسر جهان پیروزیهای بزرگی کسب کند. اجراهای آکاپلا معمولاً بازخورد مثبت شنوندگان را به دنبال دارد، زیرا این سبک موسیقی به صورت خاص و بدون همراهی هیچ ساز موسیقی دیگری قدرت هارمونی و احساس را به نمایش میگذارد.
آکاپلا در موسیقی ایرانی
آکاپلا در موسیقی ایرانی نیز استفاده میشود. با وجود اینکه آکاپلا اصلیتاً از جنبههای غربی و غیرایرانی برخوردار است، اما در سالهای اخیر در موسیقی ایرانی نیز این سبک موسیقی به تدریج جایگاه خود را پیدا کرده است.
گروههای آکاپلا ایرانی، با تلفیق صداهای بدن و آواهای طبیعی، هارمونیهای صدا و اجراهای خلاقانه اقدام به اجرای قطعات مختلف موسیقی کردهاند. این گروهها میتوانند به صورت تنظیم شده و با استفاده از تکنیکهای صوتی مبتکرانه، قطعات معروف و مورد علاقه را بازخوانی کنند و یا قطعات جدیدی را برای اجرا ایجاد کنند.
علاوه بر اجراهای گروهی، خوانندگان تکنفره نیز میتوانند اجراهای آکاپلا را در موسیقی ایرانی انجام دهند. این شامل خوانندگانی است که با تکنیکهای صوتی مختلف، هارمونیهای صدا را به صورت تکنفره تولید میکنند.
استفاده از آکاپلا در موسیقی ایرانی، نشان از تنوع و تجدیدنظر در سبکهای موسیقی است و این سبک موسیقی توانسته است طرفدارانی در ایران پیدا کند. برخی گروههای آکاپلا ایرانی در فضای مجازی و تالارهای کنسرت اجراهای خود را به نمایش میگذارند و استقبال خوبی از طرف مخاطبان موسیقی ایرانی داشتهاند.
مطالعه بیشتر: آموزشگاه موسیقی در کرج
آکاپلا در سبکهای موسیقی دیگر
آکاپلا در سبکهای موسیقی دیگر نیز استفاده میشود. این سبک موسیقی از اصلیتاً قابلیت اجرا در انواع سبکهای موسیقی را داراست و قابلیت تطبیق با تنوع سبکها و قطعات مختلف را دارد.
در سبک موسیقی کلاسیک، گروههای آکاپلا میتوانند اجراهایی از قطعات کلاسیک معروف را با تلفیق صداهای بدن و هارمونیهای صدا به نمایش بگذارند. این اجراها ممکن است به صورت تنظیم شده و با استفاده از تکنیکهای صوتی خاص صورت بگیرد.
در سبک موسیقی پاپ، آکاپلا نیز محبوبیت خاصی دارد. گروههای آکاپلا میتوانند اجراهایی از قطعات پاپ معروف را ایجاد کنند و با تلفیق صداهای بدن و هارمونیهای صدا، اجراهای جدید و نوآورانه ارائه دهند.
همچنین، آکاپلا در سبک موسیقی جاز، فولک، راک و سایر سبکهای موسیقی نیز استفاده میشود. در هر سبک موسیقی، گروههای آکاپلا میتوانند با تلفیق صداهای بدن و هارمونیها، اجراهای منحصر به فرد و خلاقانه را به نمایش بگذارند.
آکاپلا به عنوان یک سبک موسیقی چابک، قابلیت تلفیق با سبکهای موسیقی مختلف را دارد و هر سبکی که قادر به اجرای صداها و هارمونیها با استفاده از صدای بدن و آواهای طبیعی باشد، میتواند از آکاپلا بهره ببرد.
مطالعه بیشتر: تعریف کامل و دقیق هنر موسیقی
آکاپلا در موسیقی سنتی
آکاپلا در موسیقی سنتی به معنای سنتی ایرانی کمتر استفاده میشود. در موسیقی سنتی ایران، تمرکز بیشتر بر روی آواز و سازهای سنتی مانند تار و ستار، سهتار، سنتور، نی و پرکاشنهای سنتی است. با این حال، برخی از گروهها و هنرمندان ممکن است اجراهایی از آکاپلا را در قالب موسیقی سنتی ایرانی ایجاد کنند، اما میزان استفاده از آکاپلا در این سبک موسیقی کمتر است.
در برخی سبکهای موسیقی سنتی دیگر در سراسر جهان، مانند موسیقی سنتی آفریقایی یا موسیقی سنتی آمریکای لاتین، ممکن است آکاپلا بیشتر دیده شود. در این سبکها، گروههای آکاپلا میتوانند با استفاده از صداهای بدن و هارمونیهای صدا، اجراهای آکاپلا را در قالب موسیقی سنتی به نمایش بگذارند.
در کل، استفاده از آکاپلا در موسیقی سنتی بستگی به سبک و فرهنگ موسیقی سنتی هر منطقه و کشور دارد و ممکن است در برخی سبکها بیشتر و در برخی دیگر کمتر دیده شود.
اجراهای آکاپلا توسط هنرمندان معروف ایرانی
در موسیقی سنتی ایران، استفاده از آکاپلا به صورت رایج و گسترده نیست و در اجراهای سنتی ایرانی اغلب از آواز و سازهای سنتی استفاده میشود. با این حال، برخی هنرمندان معروف و گروههای موسیقی در ایران تلاش کردهاند تا اجراهای آکاپلا را در قالب موسیقی سنتی ایرانی ارائه دهند. البته تعداد زیادی از آنها بیشتر در قالب کارهای تجربی و آزاد فعالیت میکنند و استفاده از آکاپلا را برای ایجاد نوآوری در موسیقی سنتی ایرانی به کار میبرند.
یکی از مثالهای برجسته در این زمینه گروه “نوای آکاپلا” است که توسط آقای سینا سرلک بنیانگذاری شده است. این گروه در ایران فعالیت دارد و تلاش میکند تا با تلفیق آکاپلا و موسیقی سنتی ایرانی، اجراهای خلاقانه و نوآورانه ایجاد کند. آنها قطعات سنتی را به صورت آکاپلا تنظیم و اجرا میکنند و توانستهاند با کنسرتها و اجراهای زندهشان در داخل و خارج از ایران، توجه بسیاری را به خود جلب کنند.
همچنین، برخی هنرمندان دیگر نیز در طول سالها تجربههایی از آکاپلا در قالب موسیقی سنتی ایرانی داشتهاند. اما این نوع اجراها معمولاً به صورت پروژههای تکباره و همکاریهای موقتی بوده و نه به صورت استمراری در فعالیت هنری آنها.
از آنجا که استفاده از آکاپلا در موسیقی سنتی ایرانی هنوز به صورت رسمی و گسترده نیست، تعداد هنرمندان معروفی که به طور مستقل در این حوزه فعالیت میکنند، محدود است.
تکنیکهای صوتی در آکاپلا
در اجراهای آکاپلا، هنرمندان از تکنیکهای صوتی مختلف برای ایجاد صداها و افکتهای متنوع استفاده میکنند. این تکنیکها عبارتند از:
1. هارمونی: هنرمندان آکاپلا میتوانند به صورت همزمان چندین نت را اجرا کنند و هارمونیهای پیچیده را ایجاد کنند. این شامل هارمونیهای دوتایی (دو صدایی)، سهتایی (سه صدایی)، چهارتایی (چهار صدایی) و غیره است.
2. تریل: تریل یا تریلینگ (Trill) تکنیکی است که در آن دو نت مجاور به سرعت تکرار میشوند و این تکنیک میتواند در اجرای آکاپلا برای افزایش زیبایی و پویایی ملودی استفاده شود.
3. ویبراتو: ویبراتو (Vibrato) یک تکنیک صوتی است که در آن نتها با سرعت و تناوب کوچکی به صورت متناوب تغییر میکنند. این تکنیک به صدا زندهتر و پرحس میدهد و در اجراهای آکاپلا نیز استفاده میشود.
4. صداهای افکتی: در اجراهای آکاپلا، هنرمندان ممکن است از صداهای افکتی متنوع استفاده کنند، مانند تقلید صدای باد، صدای طوفان، صدای باران، صدای حیوانات و غیره. این صداها برای ایجاد تصاویر و اثرات ویژه در اجراهای آکاپلا استفاده میشوند.
5. ترکیب صداهای بدن: هنرمندان آکاپلا میتوانند با استفاده از صداهایی که توسط بخشهای مختلف بدن، مانند دستان، دهان، لبها و … ایجاد میشوند، صداهای جالب و خلاقانهای را تولید کنند. به عنوان مثال، صدای تخته کشیدن با دستان، صدای صفقه زدن با دستان، صدای نفسگیری و غیره.
تکنیکهای صوتی آکاپلا بستگی به خلاقیت و تخصص هنرمندان دارد و بسته به سبک موسیقی و اجرای مورد نظر، ممکن است تکنیکهای دیگری نیز در آکاپلا استفاده شود.